TEZKİRE (BİYOGRAFİ)
Edebiyat, sanat ,siyaset ,ticaret vb.alanlarda ün kazanmış kişilerin yaşamlarını ,eserlerini ,başarılarını okuyucuya açık bir dile yazmasına (Biyografi) denir.
Divan edebiyatında şairleri anlatan bu eserlere Tezkire denirdi.
Eskiden belli bir meslekte yetişmiş kişilerin yaşam öykülerinin anlatıldığı eserlere tezkire denir. Tezkire sözcük anlamı zikredilen, sözü edilen anlamına gelir.
Edebiyatımızdaki ilk tezkire örneği, Ali Şir Nevai’nin “Mecalisü’n Nefais”
adlı yapıtıdır.Latifi nin “Tezkiretü’ş Şuara” adlı yapıtı süslü nesir örneğidir. Sinan Paşa’nın
“Tezkiretü’l Evliya” adlı yapıtı da evliyaların yaşamlarının yer aldığı bir
tezkiredir. Bunun yanında Sehi Bey’in “Heşt Behişt” adlı tezkiresi vardır. Âşık
Çelebi de tezkire yazarlarındandır.
Kişinin kendi hayatının anlatıldığı yazıya otobiyografi denir.Otobiyografide doğumdan otobiyografinin yazıldığı ana kadar yaşananlardananlatmaya değer olan yazılardır.Otobiyografi yazmak zordur.Çünkü kendinden bahsederken objektif olunmalıdır.
Divan edebiyatında şairleri anlatan bu eserlere Tezkire denirdi.
Eskiden belli bir meslekte yetişmiş kişilerin yaşam öykülerinin anlatıldığı eserlere tezkire denir. Tezkire sözcük anlamı zikredilen, sözü edilen anlamına gelir.
Edebiyatımızdaki ilk tezkire örneği, Ali Şir Nevai’nin “Mecalisü’n Nefais”
adlı yapıtıdır.Latifi nin “Tezkiretü’ş Şuara” adlı yapıtı süslü nesir örneğidir. Sinan Paşa’nın
“Tezkiretü’l Evliya” adlı yapıtı da evliyaların yaşamlarının yer aldığı bir
tezkiredir. Bunun yanında Sehi Bey’in “Heşt Behişt” adlı tezkiresi vardır. Âşık
Çelebi de tezkire yazarlarındandır.
Kişinin kendi hayatının anlatıldığı yazıya otobiyografi denir.Otobiyografide doğumdan otobiyografinin yazıldığı ana kadar yaşananlardananlatmaya değer olan yazılardır.Otobiyografi yazmak zordur.Çünkü kendinden bahsederken objektif olunmalıdır.
SUNUM
RAPOR:
TEZKİRE; Öncelikle ünlü kişilerin hayatlarının başlıkları çarpıcı ve süslü olmuş iyi dileklerde ve temennide bulunarak başlanmış. Doğum ve ölüm yılları belirtilmemiştir. Kişilerin o dönemde yaptığı meslekler uğraştığı işler belirtilmiş. Ailesinden doğduğu yerden bahsedilmemiş.Yazarın anlatış biçimi özneldir yani kişiden kişiye değişen bir üslup kullanmıştır.Yazar ünlü kişinin varsa yazdığı şiirleri, gazelleri ,şarkıları, divanları vb.örnek olarak verilmiştir.Temsili resimleri verilmiştir. Açık ,sade bir dil kullanılmıştır.Kişiyi
tüm yönüyle tanıtmamıştır. Bilgi, belge ve kanıtlara sıkça başvurmamıştır.
BİYOGRAFİ; Ünlü kişilerin hayatlarının başlıkları sadece isimleri olmuştur.
Asıl adı, ne zaman nerede doğduğu, ailesi,eğitim durumu gibi konular dile getirilmiştir.Doğduğu şehrin ya da memleketinin bugünkü adları parantezle belirtilmiştir.Hangi mesleklerle uğraştığı neler yaptığı belirtilmiştir.Yazarın anlatım biçimi nesnel yani herkez tarafından kabul edilen bilgi, belge ve kanıtlara dayanan bir üslup izlemiştir. Ünlü kişinin yaptığı eserleri, bıraktığı izleri yazdığı paragrafda dile getirmiştir.Açık, sade bir dil kullanmıştır.Kişiyi tüm yönüyle tanıtmaya çalışmıştır. Kronolojik bir sıra izlenmiştir.Tarafsız ve gerçekçi olmuştur.Kişinin hayatı eleştirilerden ve övgülerden uzak durulmuştur. Ünlü kişinin var ise gösterdiği başarılar ödüller dile getirilmiştir.Temsili resim belirtilmiştir.
Geçmişten günümüze tezkirelerde (biyografilerde) anlatılan üslup,içerik, ayrıntılar değişmiştir.
tüm yönüyle tanıtmamıştır. Bilgi, belge ve kanıtlara sıkça başvurmamıştır.
BİYOGRAFİ; Ünlü kişilerin hayatlarının başlıkları sadece isimleri olmuştur.
Asıl adı, ne zaman nerede doğduğu, ailesi,eğitim durumu gibi konular dile getirilmiştir.Doğduğu şehrin ya da memleketinin bugünkü adları parantezle belirtilmiştir.Hangi mesleklerle uğraştığı neler yaptığı belirtilmiştir.Yazarın anlatım biçimi nesnel yani herkez tarafından kabul edilen bilgi, belge ve kanıtlara dayanan bir üslup izlemiştir. Ünlü kişinin yaptığı eserleri, bıraktığı izleri yazdığı paragrafda dile getirmiştir.Açık, sade bir dil kullanmıştır.Kişiyi tüm yönüyle tanıtmaya çalışmıştır. Kronolojik bir sıra izlenmiştir.Tarafsız ve gerçekçi olmuştur.Kişinin hayatı eleştirilerden ve övgülerden uzak durulmuştur. Ünlü kişinin var ise gösterdiği başarılar ödüller dile getirilmiştir.Temsili resim belirtilmiştir.
Geçmişten günümüze tezkirelerde (biyografilerde) anlatılan üslup,içerik, ayrıntılar değişmiştir.
Geçmiş Tezkire Örneği
Günümüz Biyografi Örneği
SUNUM
KEMAL SUNAL
KEMAL SUNAL
Asıl adı Ali Kemal Sunal 11 Kasım 1944 İstanbul'da dünyaya gözlerini açmıştır.Memleketi Malatya'dır.Babası Mustafa, annesi Saime ,Cemil ve Cengiz adında ikide kardeşi vardır.
İlköğretimini Mimar Sinan İlköğretim okulunda okudu.Vefa Lisesi'nden mezun oldu.Üniversite'yi Marmara Üniversitesi'nde Radyo Televizyon ve Sinema bölümünde okudu. Ankara Bando Mızıka birliğinde askerlik yaptı.Amatör olarak'' Zoraki Tabib'' isimli tiyatrosunda oynamıştır.
Türk sinemasında ''Şaban'' tiplemesiyle halkın beğenisini ve güldürüsünü kazanmıştır.
Birçok filminde Şaban ismiyle rol almıştır.1974 yılında evlendi.Ali ve Ezo adında biri erkek diğeri kız iki çocuğu dünyaya gelmiştir.
1977'de Antalya Film Festivalinde en iyi erkek oyuncu ödülünü aldı.1990'lı yıllarda birçok filmde oynamış ve hiçbirinden para almamıştır.
Hayatı boyunca 82 filmde rol almıştır.
3 Temmuz 2000 tarihinde Balayka isimli filminde Trobzon'a çekime gitceği sıra uçağa bindiğinde kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. Mezarı şuan İstanbul'daki Zincirlikuyu mezarlığına defnedilmştir.
İlköğretimini Mimar Sinan İlköğretim okulunda okudu.Vefa Lisesi'nden mezun oldu.Üniversite'yi Marmara Üniversitesi'nde Radyo Televizyon ve Sinema bölümünde okudu. Ankara Bando Mızıka birliğinde askerlik yaptı.Amatör olarak'' Zoraki Tabib'' isimli tiyatrosunda oynamıştır.
Türk sinemasında ''Şaban'' tiplemesiyle halkın beğenisini ve güldürüsünü kazanmıştır.
Birçok filminde Şaban ismiyle rol almıştır.1974 yılında evlendi.Ali ve Ezo adında biri erkek diğeri kız iki çocuğu dünyaya gelmiştir.
1977'de Antalya Film Festivalinde en iyi erkek oyuncu ödülünü aldı.1990'lı yıllarda birçok filmde oynamış ve hiçbirinden para almamıştır.
Hayatı boyunca 82 filmde rol almıştır.
3 Temmuz 2000 tarihinde Balayka isimli filminde Trobzon'a çekime gitceği sıra uçağa bindiğinde kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. Mezarı şuan İstanbul'daki Zincirlikuyu mezarlığına defnedilmştir.
ROL ALDIĞI BAZI FİLMLER
- Tatlı Dillim (İlk oynadığı film)
- Köyden İndim Şehire
- Salako
- Hanzo
- Hababam Sınıfı
- Kapıcılar Kralı
- Çarıklı Milyoner
- Atla Gel Şaban
- Yedi Bela Hüsnü
- Sosyete Şaban
- Gurbetçi Şaban
- Tosun Paşa
- Kibar Feyzo
- Süt Kardeşler
- Sahte Kabadayı
- Sakar Şakir
- Doktor Civanım
- Avanak Abdi
- Üç Kağıtçı,
- Şark Bülbülü
- Şaban Pabucu Yarim
- Davacı
- Gülen Adam
- Korkusuz Korkak
- Orta Direk Şaban
- Tokatçı
- İnatçı
- İbo ile Güllüşah
- Şendul Şaban